Kiến trúc hiện đại có thể được hiểu là một khái niệm rộng được sử dụng nhằm chỉ các công trình kiến có sự đơn giản trong bố cục, hình khối kiến trúc, tổ chức không gian, hay cách thức tổ chức mặt bằng tự do, phi đối xứng. Các công trình mang phong cách hiện đại đã loại bỏ hoàn toàn các chi tiết trang trí cầu kì của trường phái cổ điển, tân cổ điển ở thời kì trước và thay vào đó, sử dụng những vật liệu xây dựng hiện đại như kính, bê tông, thép,…
Trong bài viết này, ta cùng tìm hiểu sơ lược về khái niệm của phong cách kiến trúc hiện đại cùng quá trình hình thành và phát triển trong lịch sử, một số đặc điểm, nguyên tắc của cơ bản của nó:
Kiến trúc hiện đại là gì?
Wikipedia mô tả kiến trúc hiện đại (tiếng Anh neo modernism) là khái niệm thường dùng để miêu tả những công trình kiến trúc khác nhau có đặc điểm tương đồng về bố cục hình khối không gian, tổ chức mặt bằng phi đối xứng. Loại bỏ các chi tiết trang trí như phào chỉ và phù điêu cầu kỳ của phong cách cổ điển và tân cổ điển. đồng thời sử dụng nhiều vật liệu hiện đại như kính, thép, bê tông.
Đang có nhiều tranh cãi về kiến trúc hiện đại, để có thể hiểu được chi tiết kiến trúc hiện đại là gì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lịch sử hình thành và một số đặc điểm đặc trưng nhất của kiến trúc này.
Lịch sử hình thành phong cách kiến trúc hiện đại
Phong cách kiến trúc hiện đại được bắt nguồn từ châu Âu, đây là một hướng đi khác nhằ chống lại ảnh hưởng của các phong cách kiến trúc trong quá khứ từ cuối thế kỉ 19. Các kiến trúc sư thời ấy cảm thấy kiến trúc cổ điển không còn đủ sức sống, bởi nó lệ thuộc quá nhiều vào những gì đã có ở quá khứ, trở thành vật cản trói buộc con người với quá khứ hoặc đánh lừa thị hiếu kiến trúc bằng những yếu tố tranh trí cầu kỳ quá mức, nó không theo kịp những nhu càu thực tiễn của thời đại công nghiệp. Họ tin rằng cần thiết tạo ra một trào lưu kiến trúc mới, phản ảnh tinh thần của thời đại mới thời đại công nghiệp, vươt qua và bỏ đi cái bóng của quá khứ
Các nhà nghiên cứu về lịch sử trong lĩnh vực kiến trúc, đều lấy mốc của khởi đầu từ sự ra đời của công trình Cung Thủy tinh (Crystal Palace) ở Hyde Park, (London, Anh) năm 1851 của kiến trúc sư Joseph Paxton. Công trình này đáng dấu một bước ngoặt tư duy mới về không gian kiến trúc, về các phương pháp sử dụng vật liệu, biện pháp thi công. Từ đó một chuẩn mực và vẻ đẹp mới của kiến trúc hiện đại ra đời và phát triển liên tục đến ngày nay.
Phong cách kiến trúc hiện đại đặc điểm như thế nào?
Hình khối đơn giản tối ưu
Phong cách này tập trung chính vào các hình khối, nếu so sánh ta thấy hình khối cổ điển thường khá mềm mại với những đường cong thì kiến trúc hiện đại đơn giản hơn mằng những nét thẳng tắp và mạnh mẽ. Các hình khối được ứng dụng nhiều nhất của kiến trúc hiện đại đó là hình lập phương, dạng thẳng, gấp khúc, vuông, chữ nhật… Các nét thiết kế của kiến trúc hiện đại thường tinh tế theo hướng đơn giản, không quá cầu kỳ, phức tạp nhưng vẫn có một nét đẹp riêng nhà.
Về bố cục không gian của kiến trúc hiện đại cũng có rất nhiều điểm mới lạ so vưới cổ điển. Ở đó bố cục không gian tập trung vào sự tiện lợi cho con người, công năng sử dụng được tận dụng. Kiến trúc hiện đại chủ yếu tập trung và công năng, bố trí phòng ốc khoa học và khá đơn giản đảm bảo không gian sử dụng cao nhất.
Về màu sắc phong cách kiến trúc hiện đại
Khác với kiến trúc cổ điển xưa và tân cổ điển, kiến trúc hiện đại đặc biệt quan trọng những cách sử dụng màu sắc trong thiết kế, có thể là bất cứ màu sắc nào trong tự nhiên, tuy nhiên thường tập trung vào một tone màu chủ đạo, là những mảng màu thể hiện đúng đường nét hình khối. Bên cạnh đó, đôi khi sử dụng các khối tông màu đa dạng và có tính đối xứng tạo sự độc đáo riêng. Màu sắc trong kiến trúc hiện đại còn được tạo nên nhờ sự kết hợp của các hình khối, vật liệu sáng để tạo nên một tổng thể đẹp mắt, hài hòa nhất.
Ánh sáng có đặc trưng riêng, kiến trúc hiện đại thường tận dụng ánh sáng tự nhiên kết hợp ánh sáng nhân tạo để tạo cho không gian sử dụng có được sự tươi mới riêng. Hệ thống ánh sáng trong kiến trúc hiện đại được tận dụng tối đa từ cửa sổ, cửa chính. Cửa sổ rộng cũng là một trong những nguyên tắc đặc trưng khi thiết kế, nhằm tận dụng tối đa được diện tích tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên trong ngôi nhà một cách rõ ràng nhất.
Sử dụng không gian mở
Sử dụng không gian mở kết nối không gian trong nhà với không gian kiến trúc bên ngoài là một trong những đặc trưng dễ thấy và đặc trưng nhất. Đây là sự khác biệt và đối ập hoàn toàn với cổ điển và tân cổ điển.
Kiến trúc hiện đại luôn với cảnh quan bên ngoài, bằng cách sử dụng các vách ngăn tự nhiên bằng kính, hoặc không sử dụng các tường ngăn chia không gian, để mặc cho ánh sáng có thể tự do trong ngôi nhà là một trong những thú chơi độc đáo trong kiến trúc hiện đại được nhiều công trình áp dụng.
Vật liệu xanh cho kiến trúc hiện đại
Sử dụng nhiều các vật liệu hiện đại cơ bản như nhôm, kính, bê tông,… Bên cạnh đó ngày nay, nhiều kiến trúc sư đã đưa vật liệu xanh vào trong công trình của mình để không chỉ đảm bảo về tính thẩm mỹ mà còn đảm bảo về tính lợi ích.
Vật liệu xanh là vật liệu thân thiện với môi trường, thân thiện với người sử dụng. Sử dụng vật liệu xanh nhằm giảm thiểu được những tác động đến môi trường trong quá trình xây dựng, đồng thời đảm bảo cho sức khỏe của người sử dụng. Dưới đây là một số vật liệu xanh trong xây dựng đã và đang dần được ứng dụng rộng rãi:
- Xốp cách nhiệt
- Tôn lợp mái sinh thái
- Gỗ ốp tường xanh
- Bê tông nhẹ
- Gạch ốp lát không nung
Cây xanh trong công trình hiện đại luôn được chú ý và giữ vai trò quan trọng. Các giải thưởng quốc gia và quốc tế mà đa số các kiến trúc sư Việt Nam đạt trong thời gian qua đều bởi vì chúng tôn vinh cái “xanh”, điều đó rất hữu ích bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu
Hy vọng, với bài viết trên sẽ giúp cho các bạn phân biệt rõ ràng giữa phong cách thiết kế hiện đại. Cũng như giúp các bạn có nhiều thông tin bổ ích hơn về phong cách kiến trúc hiện đại !!!!